Nowa faza w walce z pozornym samozatrudnieniem

Od początku 2025 roku rząd holenderski zaostrzył działania wobec zjawiska tzw. pozornego samozatrudnienia. Choć problem ten od dawna dotyka branżę opieki zdrowotnej, coraz więcej sektorów odczuwa konsekwencje nowych regulacji. Badanie przeprowadzone przez organizację AWVN, zrzeszającą holenderskich pracodawców, ujawnia, że firmy ze wszystkich sektorów zmagają się z niepewnością prawną dotyczącą współpracy z samozatrudnionymi. Efekty tej polityki dla gospodarki Holandii pozostają jednak niejasne.

Niepewność we wszystkich sektorach

Badanie AWVN przeprowadzone na setkach pracodawców wykazało, że obecne przepisy dotyczące pozornego samozatrudnienia wprowadzają chaos na rynku pracy. Pracodawcy podejmują różne próby dostosowania się do przepisów, ale napotykają liczne przeszkody. Głównym problemem jest brak jasnych wytycznych określających, kiedy współpraca z samozatrudnionymi jest zgodna z prawem.

Pracodawcy zmieniają kontrakty i zachęcają do zatrudnienia etatowego

Z raportu AWVN wynika, że połowa pracodawców wprowadza zmiany w umowach z samozatrudnionymi, aby uniknąć podejrzeń o pozorne samozatrudnienie. Wielu z nich aktywnie zachęca freelancerów do przejścia na etat. Jednak rzeczywistość pokazuje, że większość samozatrudnionych nie jest zainteresowana pracą na stałe – zwłaszcza w sektorze opieki zdrowotnej, gdzie elastyczność i autonomia są kluczowe.

„43% pracodawców oferuje samozatrudnionym etat, ale tylko 8% freelancerów jest zainteresowanych zatrudnieniem.”
– Badanie AWVN

Brak samozatrudnionych oznacza większe obciążenie dla pracowników etatowych

Pracodawcy, którzy po 1 stycznia 2025 ograniczyli lub całkowicie zaprzestali współpracy z freelancerami, zauważyli wzrost obciążenia etatowego personelu. W badaniu AWVN 45% pracodawców przyznało, że wzrosła presja na stałych pracowników, a ponad 30% firm stwierdziło, że jakość usług i produkcji ucierpiała z powodu braku samozatrudnionych.

Ucieczka w inne formy zatrudnienia: agencje pracy tymczasowej i outsourcing

Aby zachować elastyczność, firmy zaczęły korzystać z alternatywnych form zatrudnienia, takich jak agencje pracy tymczasowej i outsourcing. Jednak taka strategia generuje dodatkowe koszty. Z raportu AWVN wynika, że ponad 25% pracodawców ponosi wyższe wydatki na wynagrodzenia w związku z koniecznością korzystania z droższych form elastycznego zatrudnienia. W sektorze opieki zdrowotnej KPMG alarmuje, że taka sytuacja może stać się nie do udźwignięcia finansowo.

Niejasna polityka rządu zwiększa niepewność

Pracodawcy są zgodni: przepisy dotyczące samozatrudnienia są nieprecyzyjne, a interpretacja prawa pozostaje niejasna. Tylko 23% ankietowanych przez AWVN uważa, że rządowe wytyczne są wystarczająco klarowne. W konsekwencji firmy stają się coraz bardziej ostrożne w zatrudnianiu freelancerów, obawiając się potencjalnych sankcji.

Samozatrudnieni nie chcą pracy na etacie

Najbardziej zaskakującym wynikiem badania AWVN jest niska chęć samozatrudnionych do przejścia na umowę o pracę. Dotyczy to nie tylko opieki zdrowotnej, ale także wielu innych sektorów. Aż 67% pracodawców przyznało, że freelancerzy nie są zainteresowani pracą etatową, co podważa sens działań rządu zmierzających do ograniczenia samozatrudnienia.

„Tylko 8% samozatrudnionych rozważa przejście na etat.”
– Badanie AWVN

Nieprzewidywalne skutki dla rynku pracy

Chociaż raport AWVN pokazuje skalę problemu, pozostaje wiele niewiadomych. Nikt nie wie, jakie będą długofalowe konsekwencje ograniczania samozatrudnienia. Jeśli freelancerzy nie zdecydują się na zatrudnienie, a firmy nie będą mogły ich legalnie angażować, to czy rynek pracy nie stanie przed jeszcze większym kryzysem? Wiele wskazuje na to, że obecna polityka zamiast stabilizować rynek pracy, może prowadzić do pogłębienia niedoborów kadrowych i wzrostu kosztów zatrudnienia. Dopóki nie zostaną przeprowadzone szeroko zakrojone badania nad realnym wpływem tych regulacji, obecna strategia rządu pozostaje ryzykownym eksperymentem bez pewnego rezultatu.

Publikacja  15.03.2025