Nowe zmiany dla samozatrudnionych (ZZP) w Holandii Od 1 stycznia 2025 r. pełne egzekwowanie przepisów dotyczących samozatrudnienia – Co muszą wiedzieć ZZP oraz ich klienci?

1 stycznia 2025 roku będzie przełomowym momentem dla rynku pracy w Holandii, ponieważ wprowadzone zostanie pełne egzekwowanie przepisów dotyczących schijnzelfstandigheid (fikcyjnego samozatrudnienia). Zakończy się moratorium, które pozwalało wielu firmom i samozatrudnionym na elastyczniejsze podejście do obowiązujących przepisów. Co to dokładnie oznacza dla ZZP (zelfstandigen zonder personeel) oraz ich klientów? Poniżej znajdziesz wszystkie kluczowe informacje, które pomogą Ci dostosować się do nowych realiów.

Krótka historia Wet DBA

Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) została wprowadzona w 2016 roku, aby przeciwdziałać przypadkom fikcyjnego samozatrudnienia. Oznacza to sytuacje, w których osoba formalnie pracująca jako samozatrudniona faktycznie pełni rolę pracownika etatowego. Choć prawo zostało wprowadzone w życie, problemy z jego wdrażaniem doprowadziły do nałożenia moratorium, czyli okresu, w którym przepisy te nie były rygorystycznie egzekwowane. Od 1 stycznia 2025 roku sytuacja ta ulegnie zmianie – fiskus rozpocznie pełne kontrole.

Co oznacza koniec moratorium?

Od 2025 roku zarówno samozatrudnieni, jak i firmy, które korzystają z ich usług, będą musieli dostosować swoje relacje do nowych standardów, aby uniknąć wysokich kar i dodatkowych opłat. Zakończenie moratorium oznacza, że Urząd Skarbowy będzie mógł sprawdzać, czy osoby pracujące jako ZZP rzeczywiście działają jako niezależni przedsiębiorcy, a nie pracownicy ukryci pod formą samozatrudnienia.

Kluczowe zmiany dla samozatrudnionych

Kryteria oceny samozatrudnienia – Fiskus będzie stosować konkretne kryteria do oceny, czy mamy do czynienia z niezależnym przedsiębiorcą, czy też z pracownikiem na etacie. Wśród tych kryteriów znajdują się m.in.:

Konsekwencje dla firm i organizacji zatrudniającej ZZP-ers (Zleceniodawców)

Firmy i organizacje, które zatrudniają osoby samozatrudnione do pracy, którą faktycznie wykonują jako pracownicy, mogą zostać ukarane grzywną oraz dodatkowymi opłatami. Jeśli fiskus uzna, że ZZP pełnił rolę pracownika etatowego, firma zleceniodawca może być zobowiązana do zapłaty zaległych składek społecznych. Dodatkowo, kara może być nałożona z mocą wsteczną nawet do pięciu lat, lecz wyłącznie za okres od 1 stycznia 2025 roku. Kary te nie mogą dotyczyć okresu sprzed tej daty.

Konsekwencje dla samozatrudnionych (ZZP)

Jeśli fiskus uzna, że samozatrudniony działał jako fikcyjny przedsiębiorca, może skorygować dochód z działalności gospodarczej na dochód z pracy etatowej lub innych prac. W rezultacie samozatrudniony traci prawo do ulg, takich jak ulga dla przedsiębiorców (zelfstandigenaftrek) oraz zwolnienie z podatku dochodowego dla MŚP (mkb-winstvrijstelling). To może skutkować znaczną dopłatą podatkową. Dodatkowo, zleceniodawca po takim incydencie może zrezygnować z dalszej współpracy.

Przykłady

Okres przejściowy

Do końca 2025 roku wprowadzonookres przejściowy, w którym firmy nie będą karane, jeśli wykażą, że podjęły kroki w celu dostosowania się do nowych przepisów. Jest to czas na dostosowanie umów i procedur, aby uniknąć przyszłych problemów

Jak przygotować się do nowych przepisów?

Podsumowanie

Wprowadzenie pełnego egzekwowania przepisów dotyczących fikcyjnego samozatrudnienia od 1 stycznia 2025 roku ma na celu przywrócenie równowagi na rynku pracy i wyeliminowanie nieuczciwej konkurencji. Dla firm oznacza to konieczność rewizji współpracy z ZZP, a dla samozatrudnionych – upewnienie się, że ich działalność jest rzeczywiście niezależna. Warto wykorzystać okres przejściowy, aby dostosować się do nowych wymogów i uniknąć wysokich kar finansowych

Dodatkowe Informacje:

Jak ZZP może upewnić się, że jego działalność spełnia kryteria samozatrudnienia?

Aby uniknąć problemów związanych z kontrolami Belastingdienst po 1 stycznia 2025 roku, osoby prowadzące działalność jako ZZP muszą spełnić szereg kluczowych wymogów, które świadczą o ich faktycznej niezależności i przedsiębiorczości. Poniżej znajdziesz szczegółowy opis działań, które każdy ZZP powinien podjąć, aby zabezpieczyć swoją pozycję jako niezależnego wykonawcy:

1. Różnorodność zleceniodawców

Posiadanie jednego głównego klienta, który generuje większość dochodów, może zostać zakwestionowane przez fiskus jako forma ukrytego stosunku pracy. Aby uniknąć takiej sytuacji, ZZP powinien współpracować z różnymi zleceniodawcami. Im większa liczba klientów, tym silniejsze dowody na to, że działalność jest prowadzona niezależnie, a osoba samozatrudniona nie działa w ramach ukrytej umowy o pracę​.

2. Autonomia w organizacji pracy

Prawdziwy ZZP ma pełną kontrolę nad tym, jak, gdzie i kiedy wykonuje swoje zadania. To oznacza, że to ZZP ustala godziny pracy oraz sposób realizacji zlecenia, bez bezpośredniego nadzoru ze strony zleceniodawcy. Jeśli praca jest wykonywana pod nadzorem lub z instrukcjami klienta, może zostać uznana za etatową​.

3. Korzystanie z własnych narzędzi i materiałów

Ważnym aspektem działalności ZZP jest korzystanie z własnych narzędzi, materiałów czy urządzeń. Jeżeli zleceniodawca dostarcza wszystko, co niezbędne do pracy, może to być sygnał, że mamy do czynienia z ukrytym zatrudnieniem. ZZP powinien inwestować w swoje narzędzia i samodzielnie odpowiadać za organizację pracy​.

4. Poniesienie ryzyka przedsiębiorczego

Samozatrudnieni muszą być gotowi na poniesienie ryzyka finansowego wynikającego z działalności gospodarczej. To oznacza, że ZZP odpowiada za ewentualne błędy, opóźnienia lub problemy w realizacji zlecenia. Jeśli zleceniodawca bierze na siebie całą odpowiedzialność, może to świadczyć o ukrytym stosunku pracy​.

5. Swoboda negocjacji stawek

Prawdziwie samozatrudnieni ustalają własne stawki i negocjują warunki umowy. Jeżeli ZZP przyjmuje z góry ustaloną stawkę bez możliwości negocjacji, może to być interpretowane jako relacja przypominająca stosunek pracy. Negocjowanie wynagrodzenia jest kluczowym elementem prowadzenia działalności gospodarczej​.

6. Samodzielność w fakturowaniu i administracji

Jako przedsiębiorca, ZZP musi samodzielnie prowadzić swoją administrację i wystawiać faktury. Praca bezpośrednio za pośrednictwem zleceniodawcy, np. z wynagrodzeniem przelewanym na konto bez fakturowania, może wzbudzać podejrzenia. Ważne jest, aby każda transakcja była udokumentowana i rozliczana na zasadach komercyjnych​.

7. Brak prawa do świadczeń socjalnych

Samozatrudnieni nie mają prawa do świadczeń, takich jak urlop czy chorobowe, które przysługują pracownikom etatowym. W związku z tym ZZP samodzielnie musi zadbać o takie zabezpieczenia, jak ubezpieczenie zdrowotne czy oszczędności na czas choroby​.

8. Promocja działalności i branding

Posiadanie logo, promowanie działalności oraz reklamowanie swoich usług są istotnymi czynnikami, które mogą być brane pod uwagę przy ocenie, czy ktoś jest prawdziwie samozatrudnionym (ZZP) w Holandii.

Kwestie te są szczególnie ważne, ponieważ jednym z kluczowych kryteriów oceny samozatrudnienia jest autonomia i prowadzenie działalności w sposób przypominający przedsiębiorstwo. ZZP powinien promować swoje usługi, np. poprzez posiadanie strony internetowej, logo lub innych środków komunikacji, które potwierdzają, że działa jako niezależny przedsiębiorca, a nie pracownik jednej firmy.

Podsumowanie:

Aby zachować status samozatrudnionego i uniknąć problemów z fiskusem, ZZP powinien spełniać jak najwięcej z wyżej wymienionych kryteriów. Kluczowe jest, aby działalność była rzeczywiście niezależna, a relacja z klientem nie przypominała etatowej pracy. Różnorodność zleceniodawców, samodzielność w organizacji pracy oraz ponoszenie ryzyka przedsiębiorczego to elementy, które świadczą o faktycznej niezależności osoby samozatrudnionej.

Modelovereenkomsten (Umowy wzorcowe)

Rząd ogłosił, że Belastingdienst (Urząd Skarbowy) nie będzie już zatwierdzał umów wzorcowych. Powodem jest to, że takie umowy nie gwarantują z góry, czy współpraca będzie traktowana jako działalność samozatrudniona. Ostatecznie o kwalifikacji pracy decyduje praktyka, a nie zapisy w umowie. Jednak obowiązujące już umowy wzorcowe będą respektowane do daty ich wygaśnięcia. Firmy i ZZP muszą teraz zwracać większą uwagę na faktyczną formę współpracy​.

Rekomendacja:

Choć Belastingdienst nie zatwierdza już umów wzorcowych, zalecamy, aby firmy i ZZP korzystały z umów jasno określających warunki współpracy. Ważne jest, aby te umowy szczegółowo opisywały zakres obowiązków, poziom autonomii oraz odpowiedzialność finansową ZZP. Takie umowy mogą pomóc uniknąć ryzyka uznania współpracy za stosunek pracy. Warto dodać, że choć sam dokument nie daje gwarancji, właściwie sformułowane umowy mogą wspierać zgodność z nowymi przepisami.

Jak fiskus będzie kontrolować?

Od 1 stycznia 2025 r. Belastingdienst zintensyfikuje kontrole przestrzegania przepisów Wet DBA, jednak bez wstecznej mocy do okresu sprzed tej daty. Ze względu na ograniczone zasoby fiskusa, kontrole będą najprawdopodobniej skierowane na duże firmy współpracujące z wieloma ZZP. W szczególności fiskus będzie badać relacje władzy. Jeśli zleceniodawca decyduje, kiedy, gdzie i jak ZZP ma wykonać pracę, może to zostać uznane za stosunek pracy.

ZZP, który ma pełną autonomię w ustalaniu godzin, wyborze narzędzi i metod pracy, ma większe szanse na utrzymanie swojego statusu samozatrudnionego. Fiskus opublikuje szczegółowy Handhavingsplan (Plan Egzekwowania), który wyjaśni, jak będą przeprowadzane kontrole i jakie kryteria będą stosowane. Znajdą się tam także przykłady różnych form współpracy, które mogą być traktowane jako samozatrudnienie lub jako stosunek pracy​

Belastingdienst nie ma wystarczającej liczby zasobów, aby kontrolować wszystkich ZZP indywidualnie, dlatego skupią się na firmach o dużej liczbie samozatrudnionych. Jeśli zostanie stwierdzony problem, fiskus będzie dążył do rozwiązania go z firmą, zanim nałoży kary​.

Publikacja  12.09.2024